Çalışma Planı
Çalışma Planı
Verimli Ders Programı Nasıl Hazırlanır ?
Zamanını verimli kullanmak isteyen öğrenciler, öncelikle TV seyretmek, arkadaşlarıyla buluşmak kendine zaman ayırmak gibi uğraşlarla ders çalışmak arasında seçim yapmak durumundadırlar. Bu seçimi yaparken dikkat edilmesi gereken önemli nokta, bunlardan hangisinin öncelikli olduğunun bireyce saptanmış olmasıdır. Ders çalışma programı yapmadan önce, zamanınızı nasıl kullandığınızı çok iyi bilmelisiniz. Burun için, bir not defteri edinmeli ve bu deftere, uyanma ile öğle yemeği arası, öğle yemeği ile akşam yemeği arası, akşam yemeği sonrası ile uyku arası neler yaptığınızı not etmelisiniz. Ancak bu saptamalarınız ışığında, kendinize uygun bir ders çalışma programı hazırlayabilirsiniz.
Bir ders çalışma programı hazırlarken, şunlara dikkat etmelisiniz:
- Ayları gösteren takvim edinmelisiniz.
- Ders çalışmaya ayırmayacağınız günleri (tatil, bayram vs.) işaretlemelisiniz.
- Kendinizi bir hafta gözlemlemeli, en çok hangi zamanlarda verimli ders çalıştığınızı saptamalısınız.
Günlük program yaparken şu noktalara öncelikle yer vermelisiniz:
- Uykudan uyanış saati
- Kahvaltının bitiş saati
- Okul ya da dershaneye gidiş geliş saatleri
- Yolda geçen süre
- Yemek için verilen aralar
- Çalışma için ayırdığınız süreler (başlama ve bitiş saatleri)
- Dinlenme, eğlenme, TV seyretme gibi uğraşlar için saptanan zamanlar
- Tekrarlar için ayrılan zamanlar
- Ev ödevlerine ayrılan zaman
- Uykuda geçen süre
Planlı Çalışma: Hangi dersi ne kadar ve ne zaman çalışabileceğinizi, zamanı en verimli şekilde nasıl kullanacağınız belirlemektir.
En kullanışlı çalışma planı, haftalık çalışma planıdır. Bu planı yaparken dikkat etmeniz gereken en önemli unsur, ders çalışmanızı engelleyecek etkenlerin en az olduğu saatleri saptamaktır.
- Öğrencinin kendi kişiliğine en uygun çalışma yeri ve saati seçilmelidir.
- Her ders için yapılması gereken ders yükü hesaplanmalı, en az "iyi" puan almak için ne kadar çalışılması gerektiği tahmin edilmelidir.
- Öncelikle en zor gelen dersten çalışmaya başlanmalı, bu ders için her gün belli bir çalışma süresi ayrılmalıdır. Başlangıçta zor gelen ders için en fazla süre ayrılmalı; derse karşı yeterli istek oluşturulmalıdır.
- Ders çalışmak için belirli bir yer ayrılmalı ve bu yer çalışmanın dışında, başka hiçbir iş için kullanılmamalıdır. Eğer bu yerin başka işler için de kullanılma zorunluluğu varsa bazı ufak değişiklikler yapılabilir. Örneğin; yemek masasında çalışacaksa yemek yeme ve çalışma esnasında masaya farklı örtüler serilebilir.
- Çalışma yeri, ders çalışmaya uygun olmalıdır. Örneğin: yatakta çalışmak yerine masa başı, kütüphane tercih edilir.
- Ders çalışma miktarı konusunda kuralları belirlemek gerekir. Bu kurallar çalışılacak malzemeye ya da zamana göre ayarlanmalıdır. Örneğin "matematikten 10 yeni testi defterime çözmeden masadan kalkmayacağım. "veya "hergün 2 saat matematik çalışacağım..." gibi.
- Öğrenci kısıldığı zaman çalışma yerinden ayrılmalıdır. Ama kendinize ayrılmadan önce küçük bir bölüm daha bitirmek ya da bir iki dakika daha masada kalmak şartını koymalısınız. Örneğin: 5 dakika daha çalışıp veya iki test daha çözüp su içmeye gideceğim... gibi.
- Çalışma ortamı dikkat dağıtıcı öğelerden arındırılmalı ve çalışma için gerekli malzemeler hazır bulundurulmalıdır. Örneğin: Coğrafya çalışırken atlas ne kadar gerekli ise; aynı anda masada spor mecmuasının bulunması da o derece dikkati derse vermeyi güçleştirebilir.
- Çalışma süresi yavaş yavaş artırılmalıdır. Dikkati 10 dakikada dağılan ve halay kurmaya başlayan bir öğrenciden bir saat masadan kalkmamasını beklemek gereksiz bir zorlama olacaktır.
- Çalışma ve başarma hedefleri başlangıçta ulaşıla bilinecek düzeyde tutulmalıdır. Öğrenci kapasitesinin üzerinde çalışma yükünün altına girerse, sıkılıp programdan vazgeçebilir. Uyarıcı kontrolü geliştirmek zaman alan bir olaydır. Mantıklı bir planlama veya planda bazı değişiklikler yaparak programı sürdürmek, tamamen bırakmaktan daha iyidir.
UNUTMA !
Önceden ne kadar çalışacağını belirlemezsen çalışma sonunda çok az şey hatırlarsın ....
Çalışma zamanı gibi çalışma yerinin de belli olması, verimli çalışma için gerekil koşullardan biridir. Çalışma yerinin sade döşenmiş iyi ısılmış sessiz bir yer olması iyi olur. Ne var ki, birçok ile bugün ancak tek bir odayı ısıtabildiği için ayrı bir çalışma odasına sahip olma imkanı pek az öğrenciye nasip olan bir lükstür. Bu durumda öğrenci oturma odasının belli bir köşesini çalışmak için ayırabilirse çok iyi olur. Bu çalışma yerinde ders kitapları, sözlük, atlas, ansiklopedi gibi yardımcı kaynaklar, cetvel, gönye gibi ders araçları elini attığı yerde bulabileceği şekilde yerleştirilebilir. Böyle düzenlenmesi çalışma ortama ile ders çalışma davranışı arasında bir çağrışım bağı kurulabilir ve her zaman ders çalıştığı yere oturan kişi ders çalışma davranışı arasında bir çağrışım bağı kurulabilir ve her zaman ders çalıştığı yere oturan kişi ders çalışma gereğini duyabilir. Yatarak divanda uzanarak çalışmayı gerektiren işlerin yürütüleceği yerler değildir. Ancak roman ya da gazete okumak, şiir ya da yabancı dilde sözlük listesi öğrenmek gibi etkinlikler kısa zaman aralıklarla ve gürültülü ortamlarda beklerken yapılabilecek işlerdir. Bu gibi zaman aralıklarının boş geçirilmeyip daha az bir zihinsel çalışmayı gerektiren okumalarla ve öğrenilenlerin tekrarlanması ile değerlendirilmesi yararlı olur.
DAHA ETKİLİ DERS ÇALIŞMAK İÇİN YAPILABİLECEK DÜZENLEMELER
- Mümkün ise her gün aynı masada ders çalışmaya başlayın.
- Ders çalışılan yerde dersten başka hiçbir şey yapmayın.
- Masayı soba veya kaloriferden uzak, fazla sıcak olmayan bir yere kurun.
- Derse başlamadan önce çalışılan odayı havalandırın.
- Derse çalışmadan önce fazla karbonhidratlı yiyecekler (Ekmek, makarna, kek... gibi) yemeyin.
- Mümkün olduğunca gürültüsüz bir yerde çalışın.
- Çalışılan yer ne rahat ve ne da çok rahatsız edici bir yer olmamalıdır (Sandalye fazla yumuşak veya fazla sert olmalıdır).
- Ders araçları ihtiyaç duyulduğunda hemen alınabilecek bir yerde olmalıdır.
- Masanın üstünde sadece çalışırken gerekli şeyleri bulundurun. Diğer şeyleri mutlaka kaldırın.
- Daha önceki işlediğiniz, konuları, mutlaka çalışma programı dahilinde zihninizde canlı tutmalısınız. Konular belli bir sistem içerisinde çalışılmalıdır.
ÇALIŞMA SÜRESİ
Bir öğrencinin baştan sona kadar dikkatli ve etkinliğini koruyarak sürdürebileceği uzunluktaki süre o öğrenci için en uygun çalışma süresidir. Sürenin çok olması verimliliğin azalmasına neden olur. Bunun yerine, böyle uzun çalışma süresinin bir kısmı başka bir etkinliğe ayrılarak daha verimli bir şekilde kullanılabilir.
Aralarında uzun dinlenme süreleri bulunan kısa süreli çalışmalar ise, uzun dinlenme sırasında kazanılmış bir çok bilgi ve becerinin unutulması ve meydana gelene bu kayıp yüzünden konuya ısınmak zorlaştığından etkili ve verimli bir çalışma yöntemi değildir.
Bundan başka, çalışma ve dinlenme sürelerinin oranı, öğrenilecek parçanın türüne göre değişir. İçeriği bakımından kavranmaya, dikkatli bir çözümleme ve yeniden bütünleştirmeye gerek gösteren konularda çalışma süresinin uzun olması gerekir. Olguları ve onların arasındaki yasa ve ilkeleri kavramayı gerektiren konuları öğrenmek için dikkatin uzun süre belli bir noktada yoğunlaştırılması şarttır. Örneğin tarih, coğrafya, biyoloji gibi dersler, birbirlerinden kopuk olaylar ve olgular sıralanmış olarak ele alınırsa konuların, ayrıntılara önem verilen ve ardından dinlenme sürelerinin olduğu çalışma olacaktır.
Olayların nedenlerinin araştırılması, olguların arkasındaki ilke ve yasaların anlaşılması, geçmişe bakarak geleceğe ilişkin tahminler yapılabilmesi çok daha derin inceleme ve düşünmeyi gerektirir. Örneğin, tarih dersinde Osmanlı Devleti´nin duraklama dönemindeki siyasal olayların kronolojik sıra ile öğrenilmesi isteniyorsa kısa süreli alıştırmalar olumlu sonuç verir. Ama duraklamanın siyasal ve ekonomik nedenleri, duraklama döneminde ülkenin siyasal ve ekonomik durumu ve bunun daha sonraki dönemlere etkilerinin araştırılması ve öğrenilmesi daha uzun süreli bir çalışmayı gerektirir.
Çalışma ve dinlenme sürelerinin uzunluğu yaşa ve konuya bağlı olmakla birlikte ara vererek çalışmanın her zaman tek parça ve daha yoğun çalışmadan daha iyi sonuç verdiğini söyleyebiliriz. Uzun ve tek parça çalışma sürelerinde ilgi azalır ve yorgunluğa neden olmaktadır (Kısa ve bitirilmiş iş, uzun işten daha çok kişiyi güdüler. Ayrıca, dinlenme süresinde zihin öğrenilen konuya meşgul olmaya devam eder. Bu da doğru tepkilerin yerleşmesine, buna karşılık yanlış tepkilerin unutulmasına yardım eder. Bu bakımdan zaman zaman ara vererek çalışma, yoğun çalışmadan daha etkili bir öğrenmeye olanak verir.
Ders çalışma planınızı dengeli yapınız, belli derslere ağırlık vererek diğerlerini ihmal etmeyiniz.
Ders çalışma programınızı üç aşamada hazırlayınız.
1. Aşama: Her dersten çalışmanız gereken konuları saptayınız.
2. Aşama: Çalışmanız gereken dersleri ve konuları haftanın günlerine bölerek yerleştiriniz.
3. Aşama: Okuldan geliş zamanı ile uykuya yatış saati arasında kalan çalışma sürenizi hesaplayınız.
- Aynı türden dersleri peş peşe çalışmayınız.
- Günlük çalışma sürenizi 4-5 saat olarak belirleyip, bunu ihtiyaca göre azaltır ya da artırabilirsiniz.
- Planınızda derslere vereceğiniz çalışma sürelerinin dersin özelliğine ve dersteki başarı durumuna göre ayarlayınız.
- Tekrar için ayarladığınız saatleri, ilgili dersin sınıfta öğrenildiği zamanına yakın olarak düzenleyiniz.
- Çalışma planınızdaki derslerinizi mümkün olduğunca günün aynı saatlerine yerleştiriniz.
- Planınızda televizyon, müzik, arkadaşlık, kitap okuma gibi etkinliklerle, ders çalışma saatlerini birbirinden ayırınız.
Sabır ve zaman: İşte benim güçlü askerlerim.
L. Tolstoy
